É difícil establecer a medida das cousas. Depende de demasiados factores, de infinitas variables, de tantos condicionantes que hai solucions para todolos gustos. ¿Cómo medir a importancia do fútbol para alguén? ¿Para un colectivo? ¿Para un medio? ¿Ónde está o valor do xogo?
Algún puede pensar que está nos focos e nas luces ás 20.45 horas, nas camisetas impolutas a cen euros a unidade, en tweets por valor de 30.000 euros, nos ‘The Best’ e os Balóns de Ouro, no confetti, o We are the champions e nos cochazos estacionados no parking exclusivo, nos millóns de ollos, gargantas e alentos detrás de tipos herméticos, con séquitos artificiais e axentes millonarios, con xefes de marketing e community managers.
Pódese pensar que o fútbol hay que medilo en billetes verdes, en balances de pagos kilométricos, en fondos de inversión piratas, en representantes con jets privados e vidas de estrelas de cine. Quizáis habería que pensalo en programas de merda con todólogos, con xenios de pacotilla coa verdade na súa boca de mentira. Ou en clubes que manexan gobernos, que xogan ó monopoly co diñeiro de televisións, pelotazos e subvencións, que se ríen das crises que arrasan co cidadán medio, co aíslan dunha vida decente. Clubes-empresa que perpetúan e acentúan o fútbol negocio, que impulsan a personaxes como Tebas ou Villar, ou Infantino ou Blatter ou Havelange. Pódese pensar que o fútbol está ahí, nas fauces da bestia, que afila as sus garras cos partidos ás 13.00 ou ás 22.00 horas dun día duro de invierno ou dun luns de xaneiro.
Pero eu prefiro pensar que a verdadeira medida de este deporte non está ahí. Nin se acerca a Concha Espina ou á Diagonal, que escapa espantado de Old Trafford ou do Allianz Arena, que chora por ver o derribo de Upton Park ou polo cambio de nome do Westfallen Stadion ó de Ilduna Park.
Prefiro pensar que o verdadeiro espírito do fútbol, ese que non se pode medir nunha folla contable ou nun traspaso millonario, está en Santaballa, en A Ribela, en As Gándaras, no Municipal de Castro ou no Martínez Otero. A nobreza do xogo vístese coa zamarra do Xove, do Monterroso, ca do Sagrado Corazón, o Becerreá ou o Catro Roldas.
Fortalécese con cada segundo roubado ó fillo, á novia, á carreira universitaria ou ós Ciclos Formativos. Poténciase co risco a unha lesión que te obrigue a unha baixa prolongada, que te pode acercar á cola do paro e á depresión, sin Clínicas Cemtro, ca lista de espera do Hula en vez dunha viaxe en business class para ver ó doutor milagre de Houston ou Amsterdam.
A orixe do xogo está en cada euro gastado en botas e fisios, en material e gasolina e non en contratos millonarios con Adidas e Nike, nin en crecepelos milagrosos e gomina con estilo, tampouco en anuncios de productos cosméticos. En Vilalba e Codesido os futbolistas comen a deshora, como poden, sin dietas perfectas antes dun partido. Levántanse cedo ou deitanse ás mil despois dunha viaxe en coche particular a cen kilómetros. Teñen que traballar ó día seguinte. Non hay baño e masaxe nin día de descanso, nin viaxe relámpago en avión privado a Ibiza ou Marruecos. Non hai sala Vip na discoteca. Hai sudor e dor impagado, hai xornadas de doce horas con bronca incluída no eterno luns odioso.
Cada partido custa e non se cobra, noventa minutos ós que acceder tras miradas de desaprobación e reproche, de gripes en inverno e golpes de calor en verán, de entrenamentos tralo curro.
Ahí, en todo ese esforzo e pelexa coa familia, está a paixón polo fútbol e o deporte. Está nas carreiras en campos embarrados e non en alfombras de medio millón de euros. Está en loitar codo con codo co veciño de sempre, co compañeiro que levas vendo desde cadetes, co entrenador do pobo que creceu co clube. Está tamén na auga xeada da ducha, no vestuario minúsculo e no aire que entra pola porta aberta. Todo contribue a recordar que se xoga por pracer, non por obrigación, que o fútbol elexiuse como forma de vida para roubar boa parte da propia vida.
Cada un dos xogadores amateurs de Sarria, A Terra Chá, Monforte, A Mariña, A Montaña, Lugo ou a Ribeira Sacra saben que a emoción dun ascenso é tan poderosa como unha Champions League. Non hay primas millonarias, pero sí o orgullo de veciños e familiares, dos cen de sempre que levan toda a vida na cantina entre carajillos, soles e sombras e carolinos de viño xoven.
Todo eso vale millóns, representa a pureza do deporte, do esforzo, da humildade e a humanidade. Todo iso é un valor añadido que convirte a Chasis en Serxio Ramos, a Iván González en Luis Suárez ou a Kiss en Silva no céspede do campo do lado.
Todos esos xogadores anónimos pero firmes na memoria do infrafútbol e dos seus afeccionados convirten ó amateur no verdadeiro rei, ó terreo de sempre nun estadio de cinco estrelas e ó presidente inaugural nun Florentino Pérez á lucense. Gloria bendita, que diría Raúl Gómez. Gloria nosa e pura ó fin e ó cabo. Sen aditivos.
